هر آنچه در آزمون آیین نامه موتور سیکت در باره رانندگی ایمن نیاز دارید
رانندگی ایمن و رعایت قوانین و مقررات ترافیک در شبکه معابر بیان کننده مشارکت و تعاملات اجتماعی مثبت افراد در جریان عبور و مرور است که طی آن راننده و سرنشینان به عنوان مسافر یا همراه باید به سلامتی به مقصد برسند.رانندگی با موتورسیکلت نیازمند آمادگی جسمانی، مهارت کافی و تمرکز است که بدون رعایت آنها، رانندگیِ ایمن امکانپدیر نمیباشد.
در این بخش چه می آموزید ؟
برای رانندگی ایمن در شب رعایت این موارد ضروری است:
- پیش از رانندگی در شب شیشه چراغ های جلو، عقب و راهنما ها را تمیز نموده از درستی کارکرد آن ها اطمینان یابید.
- سرعت خود را از سرعت مجاز در روز کمتر کنید؛ چرا که در تاریکی شب اجسام از فاصله دور دیده نمی شوند؛ اگر سرعت حرکت شما زیاد باشد پس از نزدیک شدن به جسم آن را می بینید؛ در چنین شرایطی احتمال برخورد شما با آن جسم یا افتادن در آن چاله زیاد خواهد بود.
- هنگامی که پشت سر وسیله نقلیه دیگر حرکت میکنید فاصله ایمنی خود را بیشتر کنید. برای انجام واکنش بهموقع زمان بیشتری برای خود درنظر بگیرید. فاصله ایمنی خود را بیش از دو ثانیه (سه یا چهار ثانیه) درنظر بگیرید.
- تنها در صورت ضرورت سبقت بگیرید.
- بارندگی در شب، خطر حوادث را دوچندان میکند. قطرات باران بر اختلال دید شما افزوده، تمرکز شما را کاهش میدهد. در چنین شرایطی ضروری است در استفاده از تجهیزات ایمنی و پوشش مناسب اهتمام بیشتری نمایید.
- آمادگی داشته باشید تا در صورت برخورد با هر مانع غیرقابل پیشبینی توقف کرده یا واکنش مناسب انجام دهید. مشاهده و تشخیص در شب سخت تر از روز است.
- در صورتی که در فاصلۀ 150 متری شما در جاده خودرو دیگری وجود ندارد از نور بالا استفاده نمایید.
- عینک ایمنی، حفاظ صورت و طلق بادگیر موتورسیکلت را تمیز نگاه دارید. در صورت وجود خراشیدگی شدید، آنها را تعویض کنید.
- اطمینان یابید دیگر استفادهکنندگان از راه ، شما را میبینند. اگر چراغ ها نورتاب ها کثیفند، آنها را تمیز کنید. لباسهای رنگ روشن بپوشید. برای بهتر دیده شدن، نوارهای شبرنگ را به لباستان بچسبانید. استفاده از کمربند شبرنگ نیز به دیده شدن کمک میکند.
- احتمال عبور حیوانات و یا وجود گودال در سطح راه را درنظر بگیرد و با سرعت مطمئنه حرکت کنید.
-نقطه دید خود را اندکی دورتر متمرکز کنید و مراقب وجود حرکات یا انعکاس نور ناشی از چشمان حیوانات باشید.
رانندگی در شرایطی همچون برف و باران دشواریهایی به همراه خواهد داشت. جاده سُر است و شما نمیتوانید به درستی و آشکارا ببینید. ممکن است ترمز شما درست کار نکند. در چنین شرایطی تا میتوانید از رانندگی با موتورسیکلت پرهیز نمایید. اگر در این شرایط رانندگی میکنید باید آهسته و با دقت دو چندان برانید. در شرایط ریزش برف و باران یا وجود مه، چراغ های موتورسیکلت را روشن نمایید. هنگام بارش برف و یا وجود مه، استفاده از نور بالا باعث انعکاس نور به خود راننده موتورسیکلت و کاهش دید میشود.
ممکن است پشت طلق کلاه ایمنی شما را بخار بگیرد. در این صورت کمی طلق را باز نمایید تا هوا گردش کرده و بخار جمع نشود. در شرایطی که هوا مهآلود است میدان دید شما کمتر میشود. در این شرایط شما میتوانید حداکثر تا چند متر جلوتر از موتورسیکلت را ببینید. با توجه به این که این شرایط برای دیگر رانندگان نیز ایجاد میشود، فلاشر موتورسیکلت خود را روشن نموده با سرعت بسیار پایینتر حرکت کنید. اگر مه آنقدر شدید بود که دید شما را بسیار محدود نمود، در یک محل امن متوقف شده، فلاشر خود را روشن نگه دارید و تا برطرف شدن محدودیت دید منتظر بمانید.
هم چنین باد و طوفان های شدید نیز می توانند در کنترل موتورسیکلت مانع ایجاد کرده و شرایط خطرناکی را برای موتور سوار رقم بزنند.
اتصال موتورسیکلت با زمین هنگام حرکت تنها با دو چرخش می باشد بنابراین باید اصطحکاک مناسبی بین چرخ ها و سطح راه برقرار باشد.
در راه های لغزنده اصطحکاک بین لاستیک های موتورسیکلت و سطح راه کاهش مییابد. از رانندگی با موتورسکیلت در سطح های یخی و برفی خودداری کنید. در صورتی که به هر دلیلی گرفتار راه لغزنده شدید از سرعت خود بکاهید؛ در مواقع لزوم از هر دو ترمز به نرمی و به تدریج استفاده کنید؛ از حرکت های ناگهانی و تند بپرهیزید؛ برای افزایش کشش موتور از دنده های پایین استفاده کرده، کلاچ موتورسیکلت را به تدریج رها کنید.
حرکت بر روی سطوحی که اصطحکاک مناسبی ایجاد نمی کنند خطرناک است. از سطوح خطرناکی نظیر زمین خیس، راه شوسه، گل، برف، یخ، خطوط تازه رنگ شده و سطوح فولادی (مانند پل و دریچ های آب) در صورت امکان باید دوری نمود.
اگر از روی این سطوح عبور نمودید، به موارد زیر توجه کنید:
-سرعت خود را کاهش داده با احتیاط حرکت کنید. سطوح شنی و ماسه ای ممکن است بدون خطر جلوه کنند ولی درنظر داشته باشید که ذرات شن و ماسه بر روی یکدیگر سر خورده باعث از دست رفتن پایداری شما میشود.
-از حرکت های ناگهانی پرهیز کنید. باید تا حد امکان و به تدریج اقدام به گردش کردن، ترمز، گاز دادن و یا تعویض دنده نمایید.
-در هنگام تعویض دنده به آرامی کلاچ را بگیرید.
-مواد ریخته شده روی راه های آسفالته به ویژه روغن ها به اندازه سطح لغزنده خطرناکند.
-آرامش خود را حفظ کنید و فرمان را محکم به دست بگیرید.
-در صورتی که چرخ جلو اندکی دچار لغزش شد، مچ ها و بازوهای خود را اندکی شل و رها نگه دارید و پاهای خود را در جای پاها قرار دهید.
-از توقف سریع پرهیز کنید. ترمزها را آرام و نرم به کار برده، از هر دو ترمز استفاده کنید.
-سطح برخی راه ها همچون پل ها از شبکه فلزی ساخته شده اند. در این گونه سطوح موتورسیکلت ممکن است هنگام عبور دچار اندکی لغزش و عدم تعادل شود. در این گونه حالت ها از اقدام های عجولانه بپرهیزید. سعی کنید پیش از ورود به پل سرعت خود را کاهش داده، سرعت ثابتی را در پیش بگیرید.
-توجه کنید که نشت روغن موتور خودرو ها و کامیون ها بیشتر در وسط راه به چشم میخورد. حرکت در امتداد خط اثر تایر سمت چپ خودروی جلویی میتواند ایمن تر باشد.
هنگام عبور از ریل راه آهنی که مورب است ، توصیه می شود پیش از خط راه آهن سرعت خود را کاهش دهید و عمود بر ریل روی آن عبور کنید . عبور سهل انگارانه از روی ریل راه آهن میتواند موجب واژگونی شما شود .
هنگامی که وسیله نقلیهای از روبهروی وسیله نقلیه دیگری در جهت مخالف حرکت میکند، راننده هر یک از آنها بایستی تا حد امکان در طرف راست خود حرکت نماید و در صورت لزوم به حاشیه بخش سوارهرو در جهت حرکت خود نزدیک شود. اگر در انجام این عمل مانع وجود داشته باشدو یا وسیله نقلیه دیگری مانع حرکت او شود، باید از سرعت خود کاسته و در صورت لزوم توقف نماید تا به وسایل نقلیه جهت مقابل اجازه عبور دهد.
گاهی هنگام رسیدن به موانع، فرصت کافی برای توقف نیست. در چنین شرایطی میتوانید مانع را دور بزنید. اگر سرعت شما بالا بود، برای دور زدن مانع، از چرخش ناگهانی فرمان بپرهیزید و برای انجام گردش، از روش دیگر که پیشتر توضیح داده شد (کج کردن موتورسیکلت به سمتی که قصد گردش دارید) استفاده کنید.
در صورتی که شرایط راه و جریان ترافیک در اطراف شما به گونه ای است که دور زدنِ مانع برای شما ایجاد خطرِ برخورد مینماید، از این کار دوری کنید و برای عبور ایمن از روی مانع آماده شوید؛
همیشه هنگام تغییر مسیر حرکت خطراتی شما را تهدید میکند بنابراین سعی نمایید در رانندگی از تغییر مسیرهای ناگهانی و غیر ضروری خودداری کنید.
-برای تغییر مسیر حرکت خود عجله نکنید.
-هنگام تغییر مسیر حرکت علاوه بر کنترل عقب موتورسیکلت به وسیله آینه، قسمت جلوی مسیر خود را نیز درنظر داشته باشید.
-هنگام تغییر مسیر، اطمینان یابید حرکت شما مجاز است. وضعیت ترافیک جلوی خود را بررسی کنید و با استفاده از آینه های موتورسیکلت ترافیک پشت سر را نیز زیرنظر قرار دهید.
- به دلیل وجود نقاط کور در آینه ها، همیشه از بالای شانه خود نیز به سمتی که قصد تغییر مسیر دارید به عقب نگاه کنید.
- برای آگاهسازی سایر رانندگان از تصمیم خود، از چراغ راهنما استفاده کنید.
نکته: در صورتی که با تغییر مسیر ناگهانی وارد حاشیه راه و سطوح شنی و لغزنده میشوید، بهتر است ابتدا سرعت خود را تا جایی که امکان دارد کم کرده و سپس به سرعت تغییر مسیر دهید.
در صورتی که رانندهای قصد سبقت از شما دارد با او همکاری کنید. افزودن سرعت هنگام سبقت گرفتن دیگر خودروها، برخلاف مقررات راهنمایی و رانندگی است. در صورت لزوم سرعت خود را کاهش دهید.
اگر خودرویی با فاصله ای نزدیک به شما حرکت مینمود و به اصطلاح از عقب به موتورسیکلت شما چسبانده بود، خط عبوری خود را تغییر داده اجازه دهید از شما عبور کند.
موتور سوار برخلاف اتومبیل دارای حفاظ یا محفظه نمی باشد. از این رو همواره در معرض برخورد اشیایی مانند حشرات، سنگها و چیزهایی که از وسایل نقلیه جدا میشود میباشد. اگر از پوشش های حفاظتی صورت استفاده نکنید، در چنین شرایطی ضمن این که به طور موقت دید خود را از دست می دهید، چشم هایتان در معرض آسیب جدی خواهد بود.
هرگاه دچار چنین اتفاقی شدید، حواس خود را روی کنترل موتورسیکلت متمرکز کنید. بر روی موتورسیکلت نشسته، در صورت شرایط ایمن به کنار راه بروید و مشکل خود را برطرف کنید. بهترین راه پیشگیری این حوادث، استفاده از کلاه ایمنی دارای طلق مناسب و استاندارد است.
توجه به جلو داشتن و میدان دید مناسب، اهمیت بسیار بالایی در موتورسواری دارد.
-دید عقب: آینه ها کمک میکنند که موتورسوار از اتفاقات پشت سرش آگاهی یابد. آنها را برای دستیابی به بیشترین میدان دید تنظیم کنید و اطمینان یابید که بازو و شانه شما مانع دید نیستند.
در موارد زیر به آینه ها به دقت نگاه کنید:
هر چند ثانیه یکبار ، تا از پشت سر مطمئن شوید.
قبل ازکاهش سرعت و یا توقف ، تا مطمئن شوید وسایل نقلیه پشت سر شما فاصله مناسب و کافی با شما دارند.
هنگام تغییر مسیر و تغییر موقعیت ، تا مطمئن شوید وسایل نقلیه دیگر در کنار شما در حرکت نیستند.
حتی اگر آینه های موتورسیکلت به درستی تنظیم شده باشند باز هم در کنار و پشت سر شما فضای زیادی وجود دارد که قادر به دیدن آن نیستید. به این فضا که قابل رؤیت نیست نقطه کور میگویند. هرگاه در آینه دیدید که اتومبیل پشت سرتان ناگهان ناپدید شد ممکن است در نقطه کور شما قرار گرفته باشد.
در زمان تغییر مسیر، موتورسوار علاوه بر کنترل آینه ها باید با برگرداندن سر به سمت جهتی که قصد تغییر مسیر دارد، حرکت وسایل نقلیه دیگر را در نقطه کور کنترل کند.
دقت کنید که دوچرخه ها و موتورسیکلت ها به راحتی از میدان دید شما خارج میشوند و در نقاط کور قرار میگیرند.
با روش های زیر میتوانید به دیده شدن خود کمک کنید:
رانندگان اتومبیل، بیشتر از آینۀ دید عقب استفاده میکنند و توجه چندانی به آینه های جانبی خود (آینه های بغل) ندارند. پشت سر یک اتومبیل به نحوی حرکت کنید که در میدان دید آینه عقب اتومبیل جلویی قرار داشته باشید
-نقص فنی مؤثر نظیر خرابی سیستم روشنایی، یکی از علت های مهم تصادفات و سوانح جادهای در شب میباشد. برای این که شب توسط دیگر رانندگان دیده شوید باید چراغ های موتورسیکلت سالم و روشن باشند
وسایل نقلیه بزرگ دارای فضای کور زیادی در اطراف خود هستند که از جمله میتوان به پشت سر وسیله نقلیه و بخش هایی از کناره های آن اشاره نمود. در این فضاها راننده نمیتواند موتورسوار را ببیند. هنگامی که شما بتوانید شیشه آینه وسیله نقلیه جلویی را ببینید، در دیدرس آن راننده وسیله نقلیه خواهد بود. از رفتن در نقطه کور وسایل نقلیه بزرگ خودداری کنید.
موتور سوار شماره 1 ) موتورسیکلت به دلیل قرارگیری ناصحیح در پشت کامیون و عدم رعایت فاصلۀ مناسب، در خطر افتادن در چاله قرار دارد.
موتورسوار 2 ) فاصله و جاگیری مناسب را رعایت نموده است (به حرکت در راستای چرخها توجه کنید).
شاید تا به حال جابجایی شدید هوا را هنگام عبور کامیون ها یا اتوبوس ها از کنار خود تجربه کرده باشید؛ با توجه به اینکه موتور سیکلت نسبت به یک اتومبیل وزن کمتری دارد، به راحتی از باد ناشی از حرکت وسایل نقلیه سنگین و بزرگ تاثیر پذیرفته و می تواند مسیر حرکت شما را منحرف کند
با رعایت نکات زیر، توانایی شما برای واکنش در برابر موانع پیشبینی نشده افزایش مییابد:
-همواره به جلو و اطراف خود توجه و دقت کافی داشته باشید.
-در طول مسیر حرکت روزانه سعی کنید اطلاعات کافی از مسیر به دست آورید.
-به علائم راهنمایی و رانندگی توجه و از آنها پیروی کنید.
-پیش از ورود به پیچ از سرعت خود کاسته، در جایی قرار بگیرید که بیشترین میدان و عمق دید برای شما فراهم شود.
- صورتی که ذهن موتورسوار درگیر مشکلات شخصی باشد، تمرکز کافی برای پیشبینی خطرات احتمالی وجود نخواهد داشت!
-اگر نمیتوانید ذهن خود را از درگیریها و مشغلههای فکری خالی کنید، از رانندگی پرهیز نمایید هر چند احساس میکنید که موتورسوار متبحری هستید.
-در صورتی که دید کافی از رو به رو ندارید، آنقدر از سرعت خود بکاهید تا دستکم تمام وسایل متحرکی را که 5 ثانیه با شما فاصله دارند در دیدرس شما قرار گیرند. منظور از فاصلۀ 5 ثانیه ای، فاصله ای است که وسیلۀ نقلیۀ شما در مدت زمان 5 ثانیه (با همان سرعتی که در حال حاضر دارد) طی میکند.
طبیعی است هر چه سرعت شما بیشتر باشد، فاصله دیداری 5 ثانیه ای نیز بیشتر خواهد بود که این موضوع منطقی است؛ چرا که در صورت وقوع یک اتفاق غیرقابل پیشبینی در این محدوده، باید مسافت کافی برای تصمیم گیری و کنترل موتورسیکلت داشته باشید.
هنگام عبور از کنار سایر وسایل نقلیه، برای جلوگیری از تصادف فاصله عرضی (جانبی) مناسب را رعایت کنید، زیرا ممکن است آن ها با تغییر دادن مسیر خود و آمدن به خط حرکتی شما موجب تصادف شوند.
در ذهن خود، فضایی بیشتر از ابعاد واقعی خودروها درنظر گرفته و از قرارگیری در آن محدوده خودداری کنید. این فضا را باید در شرایط خاص همچون هنگامی که آن خودروها در حال دور زدن هستند افزایش داد و به عبارت دیگر فاصلۀ بیشتری با آنها گرفت، بعضی از مهمترین فواصلی که با خودروهای دیگر باید رعایت نمود در شکل های بعدی نشان داده شدهاند:
خودروهای طویل هنگام گردش به چپ یا راست، ابتدا مقداری به سمت مخالف منحرف میشوند تا دارای فضای کافی برای گردش باشند. کشندۀ نیمه یدکی که در شکل نشان داده شده است، با توجه به علامت راهنمایش مشخص است که قصد گردش به چپ دارد ولی ابتدا مقداری به راست منحرف شده است. در چنین شرایطی رعایت فاصلۀ ایمنی را نموده، اجازه دهید تا عمل گردش آنها به اتمام رسد و با قرارگیری در اطراف آنها خود را در معرض خطر و آسیب قرار ندهید.
موتورسوار در این شکل اگر چه تمام خط عبور را در اخیتار دارد ولی با نزدیک شدن به کامیونی که از مقابل در حال حرکت است، به سمت کنار راه رفته و بدین ترتیب فاصلۀ جانبی خود را با آن به بیشترین مقدار رسانده است. این موتورسوار با رعایت احتیاط، احتمال برخوردش با خودروی مقابل را به کمترین مقدار رسانده است.
در این شکل موتورسوارانی که با علامت ضربدر قرمز مشخص شدهاند، فاصله جانبی خود را با خودروهای کناری به درستی رعایت نکرده اند.
موتورسیکلت با توجه به گردش به راست کامیون، در موقعیت خطرناکی قرار گرفته است. در چنین شرایطی باید فاصلۀ بیشتری را رعایت نمود.
هر قدر فاصله طولی موتورسیکلت شما نسبت به وسیله نقلیه جلویی کمتر باشد احتمال بروز خطر بیشتر خواهد بود.
نکته بسیار مهم آن که همواره فاصلۀ مناسبی با اتومبیل جلویی داشته باشید؛ اتومبیل یا کامیونی که در جلو شما حرکت می کند، ممکن است بدون هیچ مشکلی ،چاله ای عمیق را پشت سر بگذارد ولی موتورسیکلت به دلیل دو چرخ بودن نتواند از آن چاله عبور کرده، واژگون شود. بنابراین اگر چسبیده به اتومبیل جلویی حرکت کنید، هیچ گاه متوجه چاله های احتمالی نخواهید شد. با رعایت فاصله ایمن میتوانید در صورت بروز اتفاقات غیرمنتظره توسط سایر استفاده کنندگان از راه، به موقع از خود واکنش نشان دهید.
یک موضع ثابت جلوتر از خودرو خود انتخاب نموده و آن را بهعنوان نقطه نشانی در نظر بگیرید. این نقطه میتواند یک درخت یا تابلوی راهنما باشد. زمانی که خودرو جلویی از نقطه نشانی عبور کرد شمارش را بهصورت هزار و یک، هزار و دو انجام دهید. چنانچه در این فاصله زمانی به آن نقطه نشانی رسیدید فاصله شما مناسبت است. در این صورت اگر راننده جلویی ناگهان توقف نماید، شما میتوانید بهموقع توقف نموده و از بروز تصادف جلوگیری کنید.
هنگام ترمز گیری در راه های لغزنده یا ناهموار، آمادگی لازم برای لغزش و یا سر خوردن موتورسیکلت را داشته باشید. برای پیشگیری از وقوع خطر در چنین شرایطی، سرعت خود را از قبل کم نمایید.
-گاهی فرصت کافی برای ترمزگیری وجود ندارد. شرایطی را در نظر بگیرید که خودروی جلویی شاید ترمز ناگهانی بگیرد یا خودرویی که در خط کناری است ناگهانی وارد مسیر شما شود و به اصطلاح جلوی شما بپیچد. در چنین شرایطی بهتر است ابتدا با احتیاط مسیر حرکت خود را تغییر داده تا با آن برخورد نکنید و سپس ترمزگیری نمایید. به هر حال دقت داشته باشید هنگامی که دارید تعییر مسیر ناگهانی میدهید ،همزمان ترمز نگیرید
در هنگام سر خوردن چرخ عقب موتورسیکلت به هر سمت (چپ و راست) فرمان را به همان سمت و متناسب با سر خوردن بگیرید تا موتورسیکلت در مسیر مستقیم حرکت و تعادل خود را حفظ کند.
گردش بسیار تند یا با سرعت بسیار زیاد، شتابگیری سریع و ناگهانی و یا ترمزگیری شدید به ویژه در شرایط جوی نامناسب میتواند منجر به سر خوردن موتورسیکلت شود.
برنابراین برای جلوگیری از خطرات و حوادث و حفظ کنترل موتورسیکلت از انجام اعمال بسیار سریع یا ناگهانی پرهیز کنید و اگر به راه آشنایی ندارید، آهسته تر برانید. اگر در حین حرکت دچار لغزش شدید، وحشت نکنید. با واکنش مناسب میتوانید کنترل موتورسیکلت را دوباره به دست آورید.
اگر در اثر استفاده از ترمز عقب، چرخ عقب موتورسیکلت شما دچار لغزش شد، میتوانید با گرفتن فرمان به سمتی که موتورسیکلت در حال سر خوردن است و رها کردن ترمز، از ادامه لغزیدن موتورسیکلت جلوگیری نمود.
افزایش سرعت علاوه بر بالا بردن خطر تصادف، بر شدت ضایعات انسانی ناشی از سوانح ترافیکی نیز تأثیرگذار است. بدیهی است با افزایش سرعت، مسافت مورد نیاز برای توقف موتورسیکلت نیز افزایش مییابد و با توجه به این که سرعت واکنش راننده نیز محدود است، بنابراین در صورت وقوع تصادف، شدت آن نیز افزایش مییابد.
رعایت سرعت مجاز و راندن وسیله نقلیه متناسب با شرایط محیطی، ایمنی ترافیک و مزایای زیر را به دنبال دارد:
- داشتن زمان کافی برای آگاهی ازخطرات احتمالی و واکنش مناسب به آنها
- کنترل مناسب وسیله نقلیه در صورت مواجه شدن با خطر وقوع تصادف
- کاهش مسافت توقف و در نتیجه ممانعت از برخورد ویا کاهش شدت برخورد
نکته : همیشه و در همه حال مواظب تردد عابران پیاده به ویژه کودکان و افراد سالخورده از عرض خیابان باشید . عابران پیاده به ویژه کودکان به دلیل رویت کمتر موتور سیکلت نسبت به خودرو همیشه در معرض خطر هستند.