حق تقدم

حق تقدم عبور

 اولویت حق عبور وسیله نقلیه‌ای نسبت به وسایل نقلیه دیگر یا نسبت به پیادگان و بالعکس.

رعایت مقررات مربوط به حق تقدم عبور برای همه اجباری است. مگر در مواردی که به‌موجب مقررات خاص یا علائم ویژه راهنمایی و رانندگی خلاف این حکم داده شده باشد.

حق تقدم عبور وسایل نقلیه در تقاطع‌ها و میدان‌هایی که هیچ‌گونه علامت و چراغ راهنمایی و رانندگی وجود نداشته باشد به ترتیب زیر است:

• حق تقدم در گردش به راست
• حق تقدم خودرو سمت راست
• حق تقدم در میادین
• حق تقدم در سه راه ها

حق تقدم در گردش به راست

 در تقاطع هم‌عرض اگر وسیله نقلیه‌ای که روبروی یکدیگر در حرکت‌اند بخواهند با هم وارد خیابان مجاور واحدی شوند، حق تقدم عبور با وسیله‌ای است که به سمت راست گردش می‌کند.

حق تقدم خودرو سمت راست

هرگاه دو یا چند وسیله نقلیه از دو یا چند راه مختلف به تقاطع هم‌عرض برسند، حق تقدم عبور با وسیله نقلیه‌ای است که در طرف راست وسیله نقلیه دیگر قرار دارد.

حق تقدم در میادین

هنگام ورود به میدان‌ها حق تقدم عبور با وسایل نقلیه‌ای است که در درون میدان در حال حرکت هستند.

حق تقدم در سه راه ها

در سه راه‌ ها حق تقدم عبور با وسیله نقلیه‌ ای است که به‌طور مستقیم و در سمت و مسیر مجاز حرکت می‌کند حتی اگر عرض خیابانی که مسیر آن است از عرض راه تلاقی کننده کمتر باشد.

نکات 

• در برخورد راه اصلی با راه فرعی حق تقدم با وسیله‌ای است که از راه اصلی عبور می‌کند. رانندگانی که از راه فرعی وارد راه اصلی می‌شوند باید بیش از ورود به راه اصلی، در صورت لزوم توقف نموده و پس از رعایت حق تقدم عبور وسایل نقلیه‌ای که در مسیر مجاز خود در راه اصلی و با سرعت مجاز عبور می‌کنند، وارد این راه بشوند.

رعایت مقررات ذکر شده برای وسیله نقلیه‌ای که از راه خصوصی یا شانه راه یا گاراژ یا کوچه یا تعمیرگاه و مانند آن‌ها به معابر عمومی وارد می‌شود نیز لازم است.

وسیله نقلیه‌ ای که در مسیر مجاز در حال حرکت است بر وسایل نقلیه متوقفی که در حال شروع حرکت به جلو یا عقب، گردش و یا دور زدن هستند حق تقدم عبور دارد.

• در گذرگاه پیاده که چراغ راهنمایی و رانندگی نداشته باشد، حق تقدم عبور با پیادگان است.
• در خیابان یا در تقاطعی که وسایل نقلیه روبروی یکدیگر حرکت می‌کنند، هرگاه وسیله‌ای بخواهد گردش به چپ کند حق تقدم با وسیله‌ای است که مستقیم و در مسیر مجاز عبور می‌نماید. در محل توقف (پارک) کنار خیابان حق تقدم با وسیله‌ای است که ضمن حرکت به عقب مشغول توقف یا پارک کردن است.

• در راه‌هایی که مسیر حرکت وسایل نقلیه به علت وجود موانع ثابت اعم از وسایل نقلیه پارک شده، مصالح ساختمان، اشیاء عملیات عمرانی، حفاری و خرابی راه بسته و یا برای عبور از مسیر مجاز کافی نباشد، حق تقدم عبور با وسایل نقلیه‌ای است که مسیر عبور آن‌ها باز یا سهم عبور بیشتری را دارا می‌باشد.
• در راه‌های کوهستانی یا راه‌های شیب‌دار با ویژگی‌های مشابه راه‌های کوهستانی که در آن‌ها عبور از کنار وسایل نقلیه طرف مقابل غیرممکن و یا مشکل می‌باشد راننده‌ای که در جهت سرازیری در حرکت است باید به کنار راه رفته و به راننده‌ای که در جهت سربالایی در حرکت است تقدم عبور بدهد.

تبصره: در راه‌های مسطح که دو طرف راه منتهی به کوه و پرتگاه می‌باشد حق تقدم عبور با وسایل نقلیه‌ای است که در طرف پرتگاه قرار دارند.

• در راه‌های کوهستانی یا مشابه که در کنار آن جای توقف (پارک) یا شانه کافی وجود دارد به نحوی که راننده می‌تواند با استفاده از آن به کنار برود و از عقب رفتن وسایل نقلیه جلوگیری کند، راننده‌ای که در جهت سربالایی است باید به راننده‌ای که در جهت سرازیری است اجازه عبور دهد. چنانچه یکی از دوسیله‌ای که می‌خواهند از کنار یکدیگر عبور کنند به‌منظور امکان عبور، مجبور به عقب رفتن بشود، این عمل را باید وسیله‌ای که در جهت سرازیری قرار دارد انجام دهد، مگر آن‌که به‌طور آشکار انجام آن از سوی راننده واقع در جهت سربالایی آسان‌تر باشد.
• درصورتی‌که تقاطع فاقد چراغ راهنما بوده ولی دارای تابلو رعایت حق تقدم باشد باید ابتدا خودروهایی که مسیر آن‌ها فاقد تابلوی مذکور می‌باشد، عبور نموده سپس خودروهایی که در مسیر عبوری آن‌ها تابلو رعایت حق تقدم وجود دارد، عبور نمایید.

یکی از عوامل افزایش ایمنی تردد در شبکه معابر و راه‌های کشور، رعایت حق تقدم عبور می‌باشد. عدم رعایت این موضوع باعث کاهش ضریب ایمنی و افزایش سوانح ترافیکی می‌شود رعایت حق تقدم عبارت است از رعایت حقوق ترافیک سایر کاربران شبکه معابر و عدم تجاوز به مسیر قانونی آن‌ها.

• عدم رعایت حق تقدم عبور برابر است با تجاوز به حقوق دیگران و به خاطر انداختن سلامتی و ایمنی آن‌ها.
•