در این بخش از کتاب آیین نامه به مباحث مرتبط با توقف در آییننامه خودروسواری پرداخته شده است. هدف اصلی این بخش، ارائه تمامی مطالب مهم مرتبط با آزمون آییننامه خودروسواری – پایه 3 است. مطالب به دستهبندیهای مختلفی برای یادگیری آسانتر درباره توقف تقسیم شدهاند.
در این بخش چه می آموزید ؟
- توقف
- ایستادن ممنوع (توقف مطلقاً ممنوع)
- توقفسنج (پارکومتر)
- توقف در مکان های ممنوعه
- توقف در مکان های ممنوعه
- زمان لازم برای توقف خودرو
- نکات توقف
توقف
ایست وسیله نقلیه در زمان طولانی بدون حضور راننده.
ایستادن ممنوع (توقف مطلقاً ممنوع)
ایست وسیله نقلیه برای هر مدت ممنوع است

توقفسنج (پارکومتر)
دستگاهی است که با انداختن سکه یا پرداخت حق توقف، استفاده از کارتهای اعتباری یا روشهای دیگر، اجازه توقف را در زمان معین به خودرو میدهد.
توقف ممنوع
- توقف وسیله نقلیه ممنوع است، جز برای سوار و پیاده کردن، مشروط به استقرار راننده در پشت فرمان.

- رانندگانی که قصد توقف یا تغییر مسیر را دارند مکلفاند از فاصله حدود ۱۰۰ متر به توقف بهوسیله چراغ راهنمای سمت راست را روشن نمایند.
- رانندگان وسایل نقلیه موتوری که چراغ راهنما نداشته باشند باید برای توقف، دست چپ را بهطرف پایین نگهدارند.
- هرگاه وسیله نقلیهای شب در کنار و بیرون سطح راه توقف نماید بهطوریکه کناره وسیله نقلیه متوقف مماس بر حاشیه سوارهرو باشد و نور کافی در آن محل برای تشخیص اشیا یا اشخاص از فاصله 150 متری وجود نداشته باشد، راننده یا متصدی وسیله نقلیه (اعم از اینکه درون وسیله نقلیه باشد یا بیرون آن) مکلف است چراغهای کوچک جلو خطر عقب وسیله نقلیه را روشن نگهدارد چنانچه چراغ کوچک خراب شده باشد چراغهای بزرگ را با نور پایین روشن سازد.
- کلیه رانندگان وسایل نقلیه برای سوار و پیاده کردن مسافران و یا سرنشینان خود باید تنها در محلهای مجاز و یا در منتهیالیه سمت راست سوارهرو توقف نمایند.

توقف در مکان های ممنوعه
ایستادن یا توقف وسایل نقلیه در محلهای زیر ممنوع است:
الف: پیادهرو گذرگاه پیاده
ب: مقابل ورودی خیابانها و جادهها و کوچهها یا ورودی و خروجی اتومبیلرو ساختمانها.
پ: داخل تقاطع.
ت: در فاصله 15 متری میدان یا تقاطع یا سه راهها یا تقاطع راهآهن.
ث: در فاصله 15 متری شیرهای آب آتشنشانی و شیرهای آب نصب شده در راهها.
ج: در فاصله 15 متری اطراف چراغهای راهنمایی و رانندگی و یا محلهایی که توقف وسایل نقلیه مانع دید علائم راهنمایی و رانندگی بشود.
چ: از ابتدا تا انتهای پیچها.
ح: در فاصله 15 متری ورودی و خروجی مراکز آتشنشانی، پلیس و بیمارستانها و فوریتهای پزشکی.
خ: کنار وسایل نقلیه که خود متوقف میباشند (توقف دوبله).
د: روی پلها و درون تونلها و معابر در ارتفاع. توقف در این مکانها بسیار خطرآفرین بوده و میتواند باعث ایجاد ترافیک و تصادف شود.
ذ: در خیابانهایی که پیادهرو آن قابل عبور نبوده و پیادگان مجبورند از بخشی از سوارهرو عبور کنند.
ر: در ایستگاههای وسایل نقلیه همگانی و حریم آنها با علائم راهنمایی و رانندگی مشخص است.
ز: در محلهایی که علائم راهنمایی و رانندگی مانند تابلوهای توقف ممنوع و یا ایستادن ممنوع و یا خطکشیهای شطرنجی در سطح تقاطع و یا معابر نیز دلالت بر ممنوعیت توقف نماید.
ژ: در هر نقطه از معابر در حال تعمیر، شستشو تعویض روغن و نیز در طول مسیرهای ویژه اتوبوس و دوچرخه و همچنین در طول مسیر و خطوط عبور آزادراهها
س: در جاهایی که دستگاه توقفسنج (پارکومتر) نصب شده و یا توقف با کارت پارک یا انواع دیگر تجهیزات توقفسنج با علائم مشخص کننده مجاز میباشد، به علت پرداخت نکردن هزینه توقف و یا نداشتن کارت پارک مجاز و یا پایان زمان توقف

- رانندگانی که قصد توقف یا تغییر مسیر را دارند مکلفاند از فاصله حدود ۱۰۰ متر به توقف بهوسیله چراغ راهنمای سمت راست را روشن نمایند.
- رانندگان وسایل نقلیه موتوری که چراغ راهنما نداشته باشند باید برای توقف، دست چپ را بهطرف پایین نگهدارند.
- هرگاه وسیله نقلیهای شب در کنار و بیرون سطح راه توقف نماید بهطوریکه کناره وسیله نقلیه متوقف مماس بر حاشیه سوارهرو باشد و نور کافی در آن محل برای تشخیص اشیا یا اشخاص از فاصله 150 متری وجود نداشته باشد، راننده یا متصدی وسیله نقلیه (اعم از اینکه درون وسیله نقلیه باشد یا بیرون آن) مکلف است چراغهای کوچک جلو خطر عقب وسیله نقلیه را روشن نگهدارد چنانچه چراغ کوچک خراب شده باشد چراغهای بزرگ را با نور پایین روشن سازد.
- کلیه رانندگان وسایل نقلیه برای سوار و پیاده کردن مسافران و یا سرنشینان خود باید تنها در محلهای مجاز و یا در منتهیالیه سمت راست سوارهرو توقف نمایند.
زمان لازم برای توقف خودرو
زمانی که طول میکشد تا خودروی شما متوقف شود به عوامل زیر بستگی دارد:
1- زمان واکنش
از زمانی که راننده تشخیص میدهد نیاز به توقف دارد تا لحظه به کار گرفتن ترمزها، زمان واکنش نام دارد. در طول این زمان خودروی شما مسافتی را طی کرده است.
2- مسافت ترمز
مسافتی که از زمان ترمز تا زمان توقف طی میشود، مسافت ترمز نام دارد.
3- مسافت توقف
مجموع مسافت ترمز و مسافتی که در زمان واکنش طی میشود، مسافت توقف خواهد بود.
- در جادههایی که از لحاظ آسفالت شرایط مطلوبی نداشته یا آغشته به قیر بوده یا شن و ماسه در سطح آسفالت وجود دارد یا در شرایط بد آبوهوایی، مسافت توقف افزایش خواهد یافت.
- زمانی که جاده مرطوب است زمان توقف خودرو افزایش مییابد
نکات توقف
- هرگونه توقف کوتاه یا طولانی وسایل نقلیه در خطهای عبور یا مسیر وسایل نقلیه و پیادگان و همچنین توقف وسایل نقلیه در حاشیه راه عابران عرضه و خرید و فروش کالا که موجب تجمع اشخاص و یا وسایل نقلیه در محل یا انحراف دید و یا کاهش توجه رانندگان از رانندگی و احتمال وقوع تصادف گردد ممنوع است. رانندگان وسایل نقلیه در صورت توقف اضطراری که امکان انتقال وسیله نقلیه به بیرون خط و یا مسیر عبوری وجود نداشته باشد، موظفاند با نصب علائم، از فاصله 70 متری رانندگان وسایل نقلیه دیگر و پیادگان را آگاه سازند.
- هیچ رانندهای مجاز نیست وسیله نقلیهای را که موتور آن روشن است حتی در محل مجاز متوقف سازد و خود از آن پیاده و دور گردد. در معابر شیبدار پس از توقف، رانندگان باید چرخهای جلوسیله نقلیه را به سمت کناره راه بپیچانند و سپس با رعایت دیگر نکات ایمنی، موتور را خاموش و پیاده شوند، مگر در راههایی که کناره آنها منتهی به پرتگاه باشد.
رانندگان وسایل نقلیه در موارد زیر موظفاند به ترتیبی که مقرر میشود توقف نمایند:
الف– هنگام برخورد با وسایل نقلیه امدادی که دستگاههای آگاه سازی شنیداری یا دیداری خود را به کار انداخته باشند تا حد امکان وسیله نقلیه را در مسیر مجاز خود به سمت راست راه هدایت و راه را برای آنها باز کنند و در صورت لزوم تا گذشتن وسایل نقلیه امدادی متوقف شوند.
ب– پیش از ورود به تقاطعی که علائم یا مأمور راهنمایی و رانندگی ندارند، باید بایستید و سپس با احتیاط کامل از تقاطع بگذرند.
پ– پیش از رسیدن به گذرگاه پیاده و در صورت حضور یا عبور اشخاص باید وسیله نقلیه خود را متوقف سازند و همچنین با دادن علامت رانندگان پشت سر را نیز به توقف دعوت نمایند تا پیادگان با آرامش عبور کنند. در واقع در گذرگاه عابر پیاده که فاقد چراغ راهنمایی است، رانندگان موظف به توقف کامل هستند
ت– هنگام برخورد با اتومبیلهای مدارس که برای سوار و پیاده کردن دانش آموزان در حال توقف میباشند، توقف نمایند تا دانش آموزان با ایمنی کامل از عرض راه عبور کنند و زمانیکه پلیس مدرسه برای عبور ایمن دانش آموزان دستور میدهد.
ث– در تقاطعهای همسطح راهآهن و یا راهآهن شهری، هنگامیکه علائم الکتریکی یا مکانیکی یا مکانیکی یا پرچم قرمز یا سوت قطار نزدیک شدن آن را اعلام میدارد یا دروازه عبور بسته شده یا در حال باز و بسته شدن است و یا مسیر عبوری از روی ریل متراکم باشد، باید لااقل در 5 متری علامت یا دروازه توقف کامل کنند تا قطار بگذرد و تقاطع برای عبور آزاد گردد.
– زمانی که با چراغ قرمز روبهرو میشوید. چراغ قرمز به معنی توقف میباشد. زمانی که چراغ قرمز است باید پشت خط عابر پیاده یا خط ایست توقف نمایید
- رانندگان موظفاند با دیدن حرکت گله و رمه از سرعت خود کاسته و در صورت لزوم تا عبور احشام توقف نمایند.
- رانندگان وسایل نقلیه موتوری به ویژه اتومبیلهای مدارس و وسایل نقلیهای که حامل مواد خطرناک میباشند، در محل تقاطع راهآهن هرچند علامتی وجود نداشته باشد باید بهطور کامل توقف کنند و پس از اطمینان از بیخطر بودن معبر، از تقاطع بگذرند. در هر حال هنگام عبور از روی پلها، مجاز به تعویض دنده نمیباشند.
- عبور وسایل نقلیه از پیادهروها و توقف آنها روی پیادهرو ممنوع است.
- عبور و توقف وسایل نقلیه غیر مجاز در مسیر ویژه ممنوع بوده و با متخلفین برابر با قوانین جدید برخورد میگردد.
- بهطورکلی، توقف در محلهایی که باعث اختلال در میدان دید یا اختلال در تردد سایر کاربران راه میگردد همچون ورودی خیابانها، جادهها و کوچهها، مقابل در پارکینگ ساختمانها، داخل تقاطعها و محدودههای آنها و مواردی از این دست ممنوع است.
- توقف وسایل نقلیه در محلهایی که مرتبط با عملیات اورژانسی میباشد همچون ورودی و خروجی مراکز آتشنشانی، پلیس، بیمارستان و نزدیک شیرهای آتشنشانی و شیرهای آب خلاف مقررات است چراکه باعث بینظمی و اختلال در انجام فعالیتهای این مراکز میگردد.
وسیله نقلیه انتظامی و امدادی، هنگامیکه برای انجام مأموریت فوری در حرکتاند در صورت به کار بردن چراغ گردان ویژه اعلام خطر یا آژیر، تا حدودی که موجب بروز تصادف نشود، مجاز است در محل ممنوعه توقف کند.