در این بخش از کتاب آین نامه به مباحث مرتبط با چراغ های خودرو در آیین‌نامه خودروسواری پرداخته شده است. هدف اصلی این بخش، ارائه تمامی مطالب مهم مرتبط با آزمون آیین‌نامه خودروسواری – پایه 3 است. مطالب به دسته‌بندی‌های مختلفی برای یادگیری آسان‌تر درباره چراغ های خودرو تقسیم شده‌اند.
در این بخش چه می آموزید ؟
- چراغ راهنما
- چراغ توقف (چراغ ترمز
- چراغ های جانبی
- چراغ دنده عقب
- چراغ رانندگی (نوربالا)
- چراغ عبور (نور پایین)
- چراغ مه
- تجهیزات خودرو
- علائم آگاه سازی ( اخباری )
- خرابی چراغ ها
- نکات چراغ ها
چراغ راهنما
عبارت از چراغی است که راننده وسیله نقلیه به کار می‌برد تا به دیگر استفاده کنندگان از راه اخطار نماید که راننده قصد تغییر جهت به راست و یا چپ، گردش و یا توقف را دارد.
نکات :
- هنگام سبقت گرفتن اعم از این‌که روز باشد یا شب، برای جلب توجه وسایل نقلیه پشت سر، استفاده از چراغ راهنما ضروری است.
- در راه‌هایی که خط‌کشی شده، وسایل نقلیه باید در مسیر بین خطوط حرکت کنند و از آن خارج نشوند و در صورت نیاز به خروج و تغییر خط حرکت، احتیاط کامل را نموده و ابتدا با استفاده از چراغ راهنما و یا با دادن علامت، رانندگان وسایل نقلیه دیگر را از قصد خود آگاه سازند
- رانندگانی که قصد گردش به راست یا به چپ یا توقف یا تغییر مسیر را دارند مکلف‌اند از فاصله حدود ۱۰۰ متر به محل گردش یا توقف به‌وسیله چراغ راهنمایی به ترتیب زیر علامت دهند:
- الف- برای گردش به راست :
چراغ راهنمای سمت راست وسیله نقلیه را روشن کنند.
ب- برای گردش به چپ :
چراغ راهنمای سمت چپ را روشن نمایند.
برای توقف :
چراغ راهنمای سمت راست را روشن نمایند.
برای تغییر مسیر و یا تغییر خط حرکت :
در فاصله مناسب، چراغ راهنمای سمت راست یا چپ را برحسب مورد، روشن کنند.
چراغ توقف (چراغ ترمز)
عبارت از چراغ‌هایی است که هنگام به کاربردن ترمز پایی برای کاهش سرعت یا توقف به کار می‌رود تا توجه لازم را به استفاده کنندگان از راه در پشت سر وسیله نقلیه بدهد.
چراغ های جانبی
چراغ جانبی جلو (چراغ‌های کوچک جلو)
عبارت از چراغ‌هایی است که حضور وسیله نقلیه و عرض آن را از سمت جلو نشان می‌دهد.
چراغ جانبی عقب (چراغ‌های کوچک عقب)
عبارت از چراغ‌هایی است که حضور وسیله نقلیه و عرض آن را از سمت عقب نشان می‌دهد.
چراغ جانبی وسایل نقلیه طویل
عبارت از چراغ‌هایی است که در امتداد طول وسایل نقلیه طویل به کار می‌رود تا رانندگان وسایل نقلیه دیگر قادر به تشخیص طول آن شوند. این چراغ‌ها برای هر دو طرف در نظر گرفته شده و در قسمت عقب قرمز رنگ و در قسمت جلو زرد رنگ می‌باشند و در حدود هر 3 متر از طول وسیله نقلیه نصب می‌شوند.
نکات :
در خیابان‌ها و جاده‌هایی که نور کافی وجود دارد باید تنها از چراغ‌های جانبی جلو و عقب و در صورت خرابی ناگهانی چراغ‌های جانبی جلو از چراغ عبور (نور پایین) استفاده شو
چراغ دنده عقب
عبارت از چراغی است که راننده وسیله نقلیه به کار می‌برد تا مسیر حرکت را در قسمت عقب وسیله نقلیه روشن کرده و به‌این‌ترتیب به دیگر استفاده کنندگان از راه اخطار نماید که وسیله نقلیه در حال راندن به عقب بودن و یا می‌خواهد به عقب براند.
چراغ رانندگی (نوربالا)
عبارت است از چراغ‌هایی که جلوی وسیله نقلیه را تا فاصله دور روشن میکند
نکات
رانندگان وسایل نقلیه موتوری موظف‌اند که در جاده‌ها از چراغ رانندگی (نوربالا) استفاده کنند تا بتوانند کلیه اشیاء و اشخاص را در فاصله دور ببینند، مگر در موارد زیر که باید از چراغ عبور (نور پایین) استفاده نمایند:
الف- هنگام روبرو شدن با وسیله نقلیه‌ای که از جهت مخالف حرکت میکند، در این صورت راننده باید از فاصله حداقل 150 متری از چراغ عبور (نور پایین) استفاده نماید تا راننده طرف مقابل بتواند به‌راحتی و بدون خطر به راه خود ادامه دهد. درعین‌حال برای جلوگیری از تابش خیره‌کننده نور به چشم رانندگان دیگر، می‌توان بر حسب مورد از چراغ‌های کوچک یا چراغ‌های مه شکن استفاده نمود.
ب- هنگامی که وسیله نقلیه از فاصله نزدیک عقب وسیله نقلیه دیگری که در حال حرکت است عبور میکند، مگر وقتی که در حال سبقت گرفتن باشد.
زمانی که در حال نزدیک شدن به خودروی جلویی از پشت هستید و قصد سبقت گرفتن دارید، با تعویض چراغ از نور پایین و نور بالا راننده خودرو جلویی را از قصد خود مطلع نمایید.
هنگامی‌که در یک راه دو طرفه در حال حرکت هستید و خودروی دیگری از مقابل وارد خط شما شده است با علامت دادن با چراغ بزرگ می‌توانید به وی اعلام حضور کنید.
چراغ عبور (نور پایین)
عبارت است از چراغ‌هایی که جلوسیله نقلیه را در فاصله نزدیک روشن میکند و موجب خیره شدن چشم یا ناراحتی رانندگانی که از طرف مقابل می‌آیند و دیگر استفاده کنندگان از راه نخواهد شد.
چراغ مه
عبارت است از چراغی است که در اتومبیل نصب شده و برای بهتر دیدن راه در هنگام مه و برف و باران سیل‌آسا و گرد و غبار و مانند آن به کار می‌رود. از چراغ‌های مه شکن فقط در صورت وجود مه و شرایط بد آب‌وهوایی استفاده نمایید.
تجهیزات خودرو
داشتن تجهیزات زیر برای وسایل نقلیه مجاز است:
الف – دو عدد چراغ ویژه مه با نور زرد در دو طرف قسمت جلو که ارتفاع آن‌ها باید استاندارد باشد. نور این چراغ‌ها باید طوری تنظیم گردد که در طول 10 متر، از سطح افقی محل نصب چراغ بالاتر نیاید. هنگام به کاربردن چراغ‌های مه باید از نور پایین چراغ‌های بزرگ نیز استفاده شود.
ب – دو چراغ رانندگی اضافی با نور سفید در جلو (چراغ کمکی) که ارتفاع آن‌ها باید مطابق با استاندارد باشد. این چراغ‌ها در صورت لزوم می‌توانند همراه با چراغ‌های بزرگ جلو به کار روند.
پ – دو چراغ کوچک با نور زرد یا سفید روی گلگیر و یا دو طرف سپر که خیره‌کننده نباشد.
ت – چراغ‌های کوچک اضافی در جلو با نور سفید یا زرد و در عقب با نور قرمز که هنگام استفاده باید به‌طور مرتب روشن و خاموش شده و از فاصله 150 متری دیده شوند.
کلیه وسایل نقلیه، شب‌ها هنگام حرکت در جاده‌ها باید سه چراغ یا ۳ مشعل الکتریکی با نور قرمز یا دو مثلث شبرنگ ایمنی که در شرایط جوی معمولی از فاصله 150 متری قابل دیدن باشند همراه داشته باشند تا هنگام ضرورت، برحسب مورد، از آن‌ها استفاده نمایند.
علائم آگاه سازی (اخباری) و همچنین علائم لازم برای سبقت به شرح زیر می‌باشد:
در شب چند بار تبدیل و تعویض نور چراغ بالا و پایین.
هنگام سبقت گرفتن اعم از این‌که روز باشد یا شب، برای جلب توجه وسایل نقلیه پشت سر، استفاده از چراغ راهنما ضروری است.
نور چراغ‌های کوچک جلو خطر عقب باید در شرایط جوی معمولی از فاصله 150 متری دیده شود. نور چراغ‌های راهنما و ایست نبایستی خیره‌کننده باشد.
چراغ‌های بزرگ جلو باید دارای وسیله تبدیل نور باشند که تابش نور را به بالا یا پایین به ترتیب زیر عوض کنند:
الف- نور بالا (چراغ رانندگی) باید طوری تنظیم گردد که به‌وسیله آن وجود اشخاص یا اشیا از فاصله 150 متری تشخیص داده شود.
ب- نور پایین (چراغ عبور) باید به نحوی تنظیم شود که به‌وسیله آن اشخاص یا اشیا از فاصله 35 متری مشخص شوند.
علائم در صورت خرابی چراغ راهنما
رانندگان وسایل نقلیه موتوری که چراغ راهنما نداشته باشند باید با دست به شرح زیر علامت بدهند:
الف- برای گردش یا تغییر مسیر به راست :
دست چپ را به‌طرف بالا نگهدارند.
ب- برای گردش یا تغییر مسیر به چپ :
دست چپ را به‌طور افقی نگهدارند.
پ- برای توقف :
دست چپ را به‌طرف پایین نگهدارند.
ت- برای کاستن سرعت:
دست چپ را به‌طور افقی از بالا به پایین به‌طور متناوب حرکت دهند.
نکات چراغ ها
- هنگامی‌که چراغ‌ها روشن باشند، اگر چند وسیله نقلیه متصل به هم حرکت کنند، روشن کردن چراغ‌هایی که با توجه به محل نصبشان پوشیده می‌شوند ضرورت ندارد ولی در هر حال چراغ‌های جلوی وسیله اولی و چراغ‌های عقب وسیله آخری باید روشن باشند.
- چراغ‌های جلوسایل نقلیه‌ای که در شانه راه‌ها (به‌استثنای آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها) توقف می‌نمایند با دیدن حرکت وسایل نقلیه‌ای که از مقابل در حرکت‌اند باید خاموش شود و برای تشخیص وجود و ابعاد وسیله نقلیه، چراغ‌های کوچک و جانبی را روشن نمایند.
- استفاده از چراغ‌های چشمک زن و رنگارنگ در وسایل نقلیه ممنوع است، مگر در مواردی که مجوز لازم از مراجع ذی‌صلاح اخذ گردد.
- هرگاه وسیله نقلیه‌ای شب در کنار و بیرون سطح راه توقف نماید به‌طوری‌که کناره وسیله نقلیه متوقف مماس بر حاشیه سواره‌رو باشد و نور کافی در آن محل برای تشخیص اشیا یا اشخاص از فاصله 150 متری وجود نداشته باشد، راننده یا متصدی وسیله نقلیه (اعم از این‌که درون وسیله نقلیه باشد یا بیرون آن) مکلف است چراغ‌های کوچک جلو خطر عقب وسیله نقلیه را روشن نگهدارد چنانچه چراغ کوچک خراب شده باشد چراغ‌های بزرگ را با نور پایین روشن سازد.
